Χάνεις τη δουλειά σου, χάνεις τον κόσμο σου
Χάνεις τη δουλειά σου, χάνεις τον κόσμο σου
1. Απώλεια ταυτότητας. Εργαζόμενοι στον ίδιο χώρο επί πολλά χρόνια (ιδίως εργοστασιακοί εργάτες/τριες), όπου ενδέχεται να έχουν διαδεχτεί γονείς, συγγενείς ή να έχουν κάνει φίλους, κουμπάρους, νιώθουν πως χάνουν την ταυτότητά τους. Εφ' όσον η ζωή τους είναι ταυτισμένη με τον συγκεκριμένο χώρο, εκτός από τις όποιες οικονομικές απολαβές, χάνουν την καθημερινότητά τους και τις μικροχαρές με τον κύκλο φίλων - συναδέλφων.
2. Φαύλος κύκλος. Μακροχρόνια άνεργοι. Οσοι βρουν γρήγορα δουλειά, γλιτώνουν φθορά, κούραση και παραίτηση. Ανθρωποι που μένουν πάνω από 5-6 μήνες άνεργοι βιώνουν τόσο έντονα την παραίτηση, ώστε είναι δύσκολο να ξαναβρούν εργασία.
3. Τραυματική εμπειρία. Ανθρωποι που χάνουν τη δουλειά τους υφίστανται σοκ. Ιδίως όσοι εργάζονται χρόνια στο ίδιο επαγγελματικό περιβάλλον, περνούν τα ίδια στάδια που περνά ένας άρρωστος ή κάποιος που βρίσκεται σε περίοδο πένθους. Η απώλεια εργασίας είναι τραυματική και για τα δύο φύλα και οι άνεργοι περνούν κυρίως από διάφορα στάδια:
α. Αρνηση. Ενώ η περιρρέουσα ατμόσφαιρα προοιωνίζεται λ.χ. ότι το εργοστάσιο που εργάζονται οδεύει για κλείσιμο, αρνούνται ή δυσκολεύονται να το δεχτούν.
β. Θλίψη. Αίσθηση της απώλειας, λύπη.
γ. Προσαρμογή - συνειδητοποίηση. Γνώση και αντίληψη της κατάστασης.
δ. Ενεργοποίηση ή παραίτηση. Στο τελικό στάδιο, ο άνεργος ή ξεπερνά την κρίση ή παραιτείται.
4. «Προσωπική αποτυχία». Αντρες και γυναίκες βιώνουν την ανεργία ως προσωπική αποτυχία.
- Αντρες: Καταρρακώνονται το «εγώ» κι ο πατρικός ρόλος. Νιώθουν πως είναι αδύναμοι να προστατεύσουν την οικογένειά τους, ιδίως τα παιδιά τους.
- Γυναίκες: Πλήττεται η ανεξαρτησία και η αυτονομία τους. Βιώνουν την ανεργία / απόλυση ως εξευτελισμό και ταπείνωση, αφού αναγκάζονται να ζητήσουν ακόμη και για τα μικροέξοδά τους χρήματα από το σύζυγο. Χειρότερα βιώνουν την απόλυση οι διαζευγμένες. Μειώνεται η παρουσία της γυναίκας στη δημόσια σφαίρα και οι κατακτήσεις της σε συλλογικό επίπεδο.
5. Ψυχοσωματικές ασθένειες. Παρατηρούνται συμπτώματα ψυχοσωματικών ασθενειών με κυρίαρχη την κατάθλιψη. Βουλιμία, αύξηση καπνίσματος, αλκοόλ, ενίοτε χρήση ψυχοτρόπων ουσιών.
6. Αύξηση διαζυγίων. Η επάνοδος γυναικών ή αντρών στο σπίτι και τα συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα έρχονται στην επιφάνεια, μαζί με τα όποια προβλήματα αντιμετώπιζε από καιρό το ζευγάρι. Μεγεθύνονται και ενίοτε οδηγούν στο χωρισμό.
7. Ανασφάλεια παιδιών. Η ανασφάλεια που αισθάνονται οι γονείς μετακυλίεται και στα παιδιά, που βιώνουν τον οικονομικό μαρασμό της οικογένειας ως «ντροπή» απέναντι στο περιβάλλον τους. Οι γονείς πρέπει να σταθούν πρώτα οι ίδιοι στα πόδια τους για να στηρίξουν την οικογένεια. Τα παιδιά των άνεργων γονιών καλούνται να μεγαλώσουν νωρίτερα και ν' αυτοπεριορίσουν τα όνειρά τους.
8. Περιθωριοποίηση. Παρατηρείται απομάκρυνση των ανέργων από το συγγενικό-κοινωνικό περιβάλλον. Είτε διότι το επιδιώκουν οι ίδιοι είτε επειδή τούς αποκλείουν οι άλλοι.
9. Ρατσιστική διάθεση. Σε κλάδους που ανθεί η μαύρη εργασία από μετανάστες, όταν μια επιχείρηση απολύει Ελληνες και προσλαμβάνει χαμηλόμισθο ξένο εργατικό δυναμικό ή μετακομίζει σε γειτονική χώρα, παρατηρείται ρατσιστική διάθεση απέναντι στο ξένο εργατικό δυναμικό.
10. Ελεύθερος χρόνος. Η έλλειψη εργασίας δείχνει αδυναμία οργάνωσης της ζωής και αίσθημα αχρηστίας: «Δεν δουλεύω, δεν προσφέρω / παράγω, άρα είμαι άχρηστος». Ο ελεύθερος χρόνος, καθώς δεν είναι απόρροια της βούλησης του ανέργου, δεν βιώνεται δημιουργικά. Ισα ίσα βιώνεται ενοχικά, ως κενός και συχνά αυτοκαταστροφικός χρόνος.
Το οικογενειακό / φιλικό περιβάλλον καλείται να είναι αλληλέγγυο στον άνεργο. Τα επόμενα χρόνια, επειδή η εικόνα της ανεργίας αλλάζει δραματικά, καλείται όλη η κοινωνία να είναι αλληλέγγυα. Οι άνεργοι οφείλουν να συνειδητοποιήσουν πως δεν πρόκειται για ατομική τους αποτυχία, αλλά για συλλογικό φαινόμενο και συνολική αποτυχία του πολιτικοκοινωνικού συστήματος να εξασφαλίσει εργασία για όλο τον ενεργό πληθυσμό.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/11/2008
Αλεξάνδρα Κορωναίου
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=54683908